Kediler, köpekler ve hatta kangurular gibi memelilerin ayaklarına dikkatlice bakarsanız, insan eliyle ortak bir özelliğe sahip olduklarını göreceksiniz: Beş parmak.
Peki neden çoğu memelide beş parmak bulunur?
Memelilerin beş parmağa sahip olmasının cevabı, aslında memelilerin de dahil olduğu Tetrapoda sınıfına dayanıyor. Bu sınıf, memelilerin yanı sıra; sürüngenler, amfibiler ve kuşları da içeriyor.
Tüm bu hayvanlar, iskeletlerinde beş parmak barındırıyor. Hatta deniz memelileri, foklar ve balinalar bile yüzgeçlerinde beş parmak bulunduruyor, parmaklar yalnızca farklı bir şekil almış durumda.
Bu arada yukarıdaki parmaklar, bir balinaya ait! İnanması güç ancak yüzgeçlerinin altında tıpkı insanlar gibi 5 parmak taşıyorlar.
Evrimsel biyolog Thomas Stewart’a göre, parmakların bu şekilde gelişim süreci Hox genleri tarafından kontrol ediliyor. Hox genleri, vücudumuzun gelişiminde hangi parçanın nerede olacağını belirleyen proteinleri üretmekten sorumlu.
Bu teoriye göre, bir özellik zamanla daha stabil hale gelir ve mutasyonlarla değişme olasılığı azalır. Memelilerde yedi boyun omuru olması buna örnek gösteriliyor. Eğer milyonlarca yıl boyunca bu sayı işe yaradıysa, değişmeye gerek kalmamış olabilir.
Bu genler, ‘sonic hedgehog’ (genin ismi gerçekten böyle) adlı başka bir genin aktivitesini kontrol ederek parmak tomurcuklarının büyümesine ya da küçülmesine neden oluyor.
Beş parmağın memelilerde evrimsel bir standart haline gelmesinin kesin nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak bazı bilim insanları, bu durumu “kanalizasyon” teorisiyle açıklıyor.
Ancak bu teori her zaman kabul görmüyor. Çünkü bazı memelilerde ve insanlarda, “polidaktili” adı verilen fazladan parmak durumu bir mutasyon olarak ortaya çıkabiliyor.
Evrimsel genetikçi Kimberly Cooper’a göre fazla parmak sayısının yaygınlaşmamasının sebebi, bunun evrimsel bir dezavantaj olabileceği. Bazı genler birbiriyle bağlantılı olabilir, bu yüzden bir genin değişmesi başka sağlık sorunlarına yol açabilir.
Fakat bu hipotezin tam olarak kanıtlanmış olmadığını da unutmamak gerek.
Kaynak: https://onedio.com/haber/insan-kedi-kopek-gibi-memelilerin-neden-5-parmagi-vardir-1251034
