Dağlar milyonlarca ton ağırlığında olabilir, peki bu kadar büyük ve ağır yapılar nasıl oluyor da dünyanın yüzeyinde batmadan durabiliyor? Cevabı yer çekimi kadar karmaşık ama bir o kadar da ilginç!
Dağların batmamasını sağlayan prensip: Isostasi nedir?
Isostasi, Dünya’nın kabuğunun ve mantosunun farklı yoğunluklarına dayanan ve tıpkı bir buzdağının suyun üzerinde yüzmesi gibi, dağların da daha yoğun bir manto üzerinde “yüzmesini” sağlayan bir denge prensibidir.
Tıpkı suya batırılmış bir ahşap bloğun suyun üzerinde durması gibi, dağlar da yerkürenin plastik yapılı astenosfer tabakasında yüzerek dengede kalırlar.
Bir dağın büyüklüğü ve ağırlığı ne kadar artarsa, tıpkı suya batırılan bir buzdağı gibi, o kadar derine batarken aynı zamanda yüzeyde daha fazla yükselir.
Süreç, yerçekimi kuvveti ile manto içerisindeki kaldırma kuvvetinin dengelenmesiyle sonuçlanır ve dağların batmadan durmasını sağlar.
Dağlar, yer kabuğu üzerinde dengede kalabilmek için sürekli olarak “isostatik ayarlama” yaparlar. Dağ zirvelerinden erozyonla taşınan maddeler, dağların ağırlığını azaltırken, kabuğun altındaki isostasi dengesi bozulur ve bu dağın tekrar yükselmesine neden olur.
Bu süreç, tıpkı su üzerinde yüzen bir ahşap bloğun üzerindeki yük azaldığında tekrar suyun üzerine çıkması gibidir.
Dağlar, sürekli olarak yerçekimi ve manto kuvvetleri arasındaki bu ince dengeyi koruyarak sabit bir yükseklikte dururlar. Bu, dağların milyonlarca yıl boyunca batmadan kalabilmesinin anahtarıdır.
Sonuç olarak dağlar yere batmaz çünkü yer kabuğu ve manto arasındaki doğal dengeyi koruyan isostasi prensibi devreye girer.
Kaynak: https://onedio.com/haber/daglar-bu-kadar-buyuk-ve-agir-olmasina-ragmen-nasil-oluyor-da-yere-batmiyorlar-1248538
