İlk kez kullandığınız bir yol uzun sürmüş gibi gelirken, sıkça gittiğiniz yollarda zaman daha hızla geçiyormuş gibi hissedebilirsiniz. Peki bunun bilimsel bir açıklaması var mı? Yapılan araştırmalara göre bu algı ‘Well Travelled Road Effect’ adı verilen bir fenomenle açıklanıyor. Tanıdık rotalarda zamanın daha hızlı geçtiği hissi beynimizin daha az dikkat harcamasından kaynaklanıyor. Bu psikolojik yanılgı sadece yolculuklarda değil hayatın her alanında karşımıza çıkıyor. Peki neden tanıdık yollar bizlere daha kısa gelir? İşte cevabı!
Bildiğimiz bir yolu kullanırken çevremizdeki her şeye dikkat etmiyoruz. Yolda geçirdiğimiz zaman neredeyse otomatik pilota bağlanmış gibi geçer çünkü etrafımız tanıdık gelir ve dikkatimiz dağılabilir.
Bu durum beynimizin daha az bilişsel enerji harcamasına ve zamanın daha hızlı akıyormuş gibi algılanmasına neden olur. Yani ilk kez kullandığınız yoldan daha fazla dikkat ederken geçen zamanı fark ederken sık gittiğiniz bir yolda çok az dikkat harcadığınız için zamanın nasıl geçtiğini anlamazsınız.
Bu fenomen ilk olarak ünlü psikologlar Daniel Kahneman ve Amos Tversky’nin 1980’ler ve 90’larda yaptıkları sezgisel zaman algısı çalışmalarına dayanıyor. Araştırmalar tanıdık yolları kullanırken aslında yola olan dikkatimizin azalmasının zamanın geçişini algılamamızı etkileyen bir faktör olduğunu ortaya koymuş.
İyi bildiğimiz bir yol gözümüzün önünden hızla geçerken çevremizle ilgili pek bir şey hatırlamamamız bile yolculuğun kısa sürdüğünü hissetmemize yol açıyor.
Bu “well travelled road effect” yalnızca yolculuklarda değil hayatın diğer rutinlerinde de karşımıza çıkıyor. Mesela tatilinizin son günlerinde zamanın nasıl bu kadar çabuk geçtiğini fark edersiniz ya da iş yerindeki günlük işlerinizde zamanın nasıl hızla aktığını düşünürsünüz.
İşte bu da aslında aynı etkiye dayanıyor. Günlük rutinlerimize aşina olduğumuz için bu süreçleri geçerken zamanın ne kadar hızlı aktığını algılıyoruz.
Zamanın hızla geçtiği hissi yaşlandıkça daha da belirginleşiyor. Birçok kişi “Yıl nasıl geçti anlamadım!” diye şikayet eder. Bunun ardında da aynı etki bulunuyor: Yaşadıkça daha fazla rutine girmeye başlıyoruz.
Tanıdık yolculuklar gibi her şey bir süre sonra aynı gelmeye başlıyor bu da yılların çabuk geçtiğini algılamamıza yol açıyor.
Sonuç olarak sık kullandığınız yolların neden daha kısa hissettirdiğini anlamak oldukça basit: Beynimiz tanıdık alanlarda daha az dikkat harcar ve bu da zamanın hızlı geçtiği hissini yaratır.
Kaynak: https://onedio.com/haber/iyi-bildiginiz-yollar-neden-daha-kisa-gelirken-ilk-kez-gittiginiz-yollar-daha-uzun-gelir-1262954
