Bende Olmaz Demeyin! Böbrek Taşı Neden Olur?

Böbrek taşı böbreklerinizde, mineral ve tuzlardan oluşan sert tortulardır. Genellikle, idrar derişik hale geldiğinde taşlar oluşur. Bu durum da minerallerin kristalleşmesine ve birbirine yapışmasına neden olur.

Böbrek taşları en ağrılı tıbbi durumlardan biridir. Böbrek taşlarının geçmesi oldukça acı verici olabilir ancak taşlar zamanında fark edilirlerse genellikle kalıcı bir hasara neden olmazlar. 

Durumunuza bağlı olarak, bir böbrek taşını geçirebilmek için ağrı kesici ilaç almak ve bol su içmek dışında hiçbir şeye ihtiyacınız olmayabilir.

Böbrek taşlarının nedenleri taş türüne göre değişmektedir:

Kalsiyum taşları en yaygın olanlarıdır. Genellikle kalsiyum oksalattan oluşurlar. Türkiye’de en çok bu tip böbrek taşıyla karşılaşılır. Siyah çay, kahve, fazla tuz tüketimi, hayvansal proteinin fazla alınması gibi farklı sebepler, kalsiyum fazlalığına sebep olabilir.

Bu tür böbrek taşı erkeklerde, kadınlardan daha yaygındır. Gut hastalarında veya kemoterapi tedavisi görenlerde ortaya çıkabilir. 

Bu taş türü idrar çok asitli olduğunda oluşabilir. Purinler açısından zengin bir beslenme idrarın asidik seviyesini artırabilir. Purin; balık, kabuklu deniz hayvanları ve et gibi hayvansal proteinlerde renksiz bir maddedir.

Bu taş türü çoğunlukla idrar yolu enfeksiyonu olan kadınlarda bulunur. Bu taşlar büyük olabilir ve idrarı engelleyebilir. Bu taşlar böbrek enfeksiyonundan dolayı oluşabilirler. Altta yatan bir enfeksiyonu tedavi etmek struvit taşlarının gelişimini önleyebilir.

Sistin taşları nadir olarak görülür. Bu tip taşla birlikte, vücutta doğal olarak oluşan bir asit olan sistin böbreklerden idrarın içine akar.

Böbrek taşları için en büyük risk faktörü günde 1 litreden daha az idrar yapmaktır. Bu nedenle böbrek taşları, böbrek sorunları olan prematüre bebeklerde yaygındır. Bununla birlikte, böbrek taşlarının 20-50 yaş arasındaki kişilerde ortaya çıkması daha olasıdır.

Bunun yanında başka birçok farklı nedeni olabilir.

Ailenizde birinin böbrek taşı varsa, siz de taş geliştirmeniz daha olasıdır. Zaten bir veya daha fazla böbrek taşınız varsa, bir başkasını geliştirme riskiniz artar.

Protein, sodyum (tuz) ve şeker açısından zengin bir beslenme düzeni, bazı tür böbrek rahatsızlıklarının riskini artırabilir. Çok fazla tuz tüketmeniz böbreklerinizin filtre etmesi gereken kalsiyum miktarını artırır ve böbrek taşı riskiniz de buna bağlı olarak artar.

Her gün yeterli miktarda su içmemek böbrek taşı riskinizi artırabilir. Sıcak iklimlerde yaşayanlar ve çok terleyenler diğerlerinden daha yüksek risk altında olabilirler.

Yüksek vücut kitle indeksi, büyük bel genişliği ve kilo alımı, böbrek taşı riskindeki artışla ilişkilendirilmiştir.

Gastrik bypass ameliyatı, enflamatuar bağırsak hastalığı veya kronik ishal, sindirim işleminde kalsiyum ve su emilimini etkileyen değişikliklere neden olabilir, bu da taş oluşum riskini yükseltir.

Böbrek taşı riskinizi artırabilecek hastalıklar ve durumlar arasında renal tübüler asidoz, sistinüri, hiperparatiroidizm, bazı ilaçlar ve bazı idrar yolu enfeksiyonları bulunur.

Bir böbrek taşı, böbreğinizin içinde dolaşmaya veya üreterinize – böbrek ve mesaneyi bağlayan tüp – girmeden belirti göstermeyebilir.

Böbrek taşları şu belirtilere neden olabilir:

• Yan ve sırtta, kaburgaların altında şiddetli ağrı

• Alt karna ve kasıklara yayılan ağrı

• Dalgalar halinde gelen ve yoğunluğu değişen sancı

• İdrar sırasında ağrı

• Pembe, kırmızı veya kahverengi idrar

• Bulanık veya pis kokulu idrar

• Sürekli idrara çıkma ihtiyacı

• Normalden daha sık idrara çıkma

• Bir enfeksiyon varsa ateş ve titreme

Bu belirtiler bulunduğu yer veya yoğunluğa göre değişebilir.

Sizi endişelendiren herhangi bir belirti ve bulgunuz varsa doktorunuzla görüşün.

• Oturamayacağınız kadar şiddetli ağrı,

• Mide bulantısı ve kusma eşliğinde ağrı

• Ateş ve üşüme eşliğinde ağrı

• İdrarda kan

• İdrar yaparken zorluk varsa acilen doktora danışın.