Oysa bu ebeveynlerin tek derdi, çocuklarının kendileri gibi bir eğitim alması, network oluşturması, ayrıca zaman, etkinlik, güvenlik açısından paket program sunan özel okullarda okutmak istemeleriydi. Ancak çocuklarının eğitim masrafları son yıllarda aşınan bütçelerini daha da aştı. O halde özel okullar sorununa biraz daha yakından bakalım.
Özel okullar erken kayıt döneminde fiyatlarını açıklamasıyla gündeme taşındı. Son yıllarda enflasyondaki yükselişle her yılbaşı gündem olsa da bu yıl iş biraz çığırından çıkmış olabilir.
2024 yılı başında 2025 Haziran’a kadar sürecek bir eğitim sürecinden bahsederken, gerek eğitim kalitesi, gerek öğretmen ücretleri gibi gündemlerin de odağında olan özel okulları süreci nasıl gelişti?
Her şey ünlü sunucu Simge Fıstıkoğlu’nun sosyal medyada çocuklarının okulunun fiyatını açıklamasıyla başladı.
Anaokulu ve ilkokul telaffuz edilen fiyatlar yıllardır mesaileri ve eğitim algılarıyla özel okulları tercih eden beyaz yakalı velileri en zayıf noktalarından vurmuş oldu.,
Bundle’da Bedirhan Akay’ın analizinde, özel okullar inceleniyor.
Milli Eğitim Bakanlığı özel öğretim kurumları yönetmeliğinde belirlenen oranda artışa izin veriyor.
ookgm.meb.gov.tr
Yönetmelikteki hesaplama bu 👆 şekilde olurken, bu yıl için [(49,93+53,86)/2]+5= 56,895 oranında olabiliyor. Ancak okullardaki zam oranları yüzde 100’ü aşmış durumda.
Milli Eğitim Bakanı, bu konuda ‘Ara sınıflar için oran belli: TEFE-TÜFE’ye göre yüzde 5 kadar zam yapma hakları var. Kendilerini uyarıyoruz. Yeni başlayanlar için yönetmeliğimizde bir bağlayıcılık yok’ dedi.
Veliler, özel okulların yemek gibi ek hizmetlere fahiş zamlar yaparak aşıldığını söylerken, özel okul yöneticileri de ekonomideki durum, enflasyon kısmına değiniyor.
Peki, ‘veliler başarılı olmasını istedikleri çocuklarını neden ‘bedava’ olan devlet okulu yerine özel okullara göndermek istiyor?’
Sorunun cevabına Akay, ‘Türkiye’de bir eğitim planlaması olmadığından’ başlıyor. Herkes kendi çözümünü ararken, çözüm de kaynak ve ilgi açısından özel okullarda aranıyor.
Pahalı kararlarda insan ihtiyaçları öne çıkarken, “şimdi” için sağlık ve barınma, “gelecek” için de eğitim tasarruf konusu olmuyor.
Özel Okullar Derneği Başkanı Zafer Öztürk’e göre sorumlu olan veliler, çünkü ‘Pahalı diye özel hastaneye gitmiyorsanız özel okula da gitmeyeceksiniz’ diyor. Kaynak: Patronlar Dünyası-Ali Kemal Erdem
Akay, özelleştirmeler konusunda Rahmi Koç’un ‘devletin küçülmesi gerektiği’ açıklamalarına işaret ederken, bu konuda yakın dönemde sosyal medyada da gündem olan açıklamaları görülmüştü.
Tabi bu konuda parantez açılması gereken önemli bir hatırlatma da Koç Grubunun eğitim planlamasında yıllarca “Meslek Lisesi Memleket Meselesi” projesi olmalı.
Son yıllarda beyaz yakanın şikayet ettiği mavi yakadan daha az kazanır hale gelmesi ya da işverenin ‘usta’ eleman bulamama şikayetlerine bu projeyle çözüm bulunabilirdi. Bakınız: Meslek Lisesi Memleket Meselesi
Kamu bütçesinde eğitimin payı 2016 yılından bu yana gerilerken, nüfus da 80 milyondan 85 milyona çıktı.
MEB bütçesinden yatırımlara ayrılan pay azalmaya devam ederken, bunda 2001 ekonomik krizinden sonra uygulanan IMF’in politikalarının temel olduğunu söylemek yanlış değil.
Akay, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında özel okulların tüm okullar içindeki payının %16 olurken, 2022’te için %19’a çıktığını söylerken, “Devlet küçülmüş, sermaye büyümüş” söylemine Onedio araştırmasında da MEB kaynaklı 2000-2023 verilerini burada verelim.
2000 yılında 100 öğrenciden 2’si özel okulda okurken, artık 19’u özel okul “velinimeti.”
Konunun önemli bir paydaşı olan öğretmenler de bütçesinden alınan pay düştükçe “atama beklerken” özel sektöre yöneldi.
‘Kamunun varlığının özel sektördeki ücretleri etkilediği’ bilinirken, özel okullar da eğitim sektöründe atamaların durgunluğundan faydalanarak ücretleri çok daha aşağıda belirleyebiliyor. Kamunun bu alanda daha etkin olmasıyla daha fazla öğretmen istihdam etmesi, ücretleri yükseltebilir. Hatırlayanlar bilir, 90’larda özel okullar, daha ‘isim’ yapmış, rağbet gören, iyi denilebilecek ‘deneyimli’ öğretmenler seçerdi. Bu da iyi ücretler anlamına gelirdi.
Kamunun özellikle yüksek enflasyon döneminde eğitim, sağlık, tarım gibi stratejik sektörlere yatırımlar veya yardımlarla destek olması bir çözüm olarak görülürken, öğretmen ve öğretmen adayları için de düzenlemeler yapılması gerektiği biliniyor.
Kaynak: https://onedio.com/haber/cocuguna-iyi-egitim-aldirmak-isteyen-beyaz-yakalinin-zamlarla-kabusuna-donen-ozel-okullar-1200185
