Başak Nur GÖKÇAM
Uluslararası Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (WEEE) Forumu tarafından yayımlanan rapora göre dünyada her yıl 9 milyar kilogram elektronik atık (e-Atık) geri dönüşüm yerine çöpe gidiyor. e-Atıkların çöpe giden kısmının ekonomik büyüklüğünün ise her yıl 10 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor.
Çöpe giden bu atıkları geri dönüşümü, zaten hoyratça kullanmakta olduğumuz kaynakların tüketimini dengelemekte önemli bir role sahip. Çünkü e-atık dönüştürülürken, altın, lityum, platin ve gümüş gibi değerli madenlerin bu dönüştürme ile ayrıştırılarak yeniden ekonomiye kazandırılıyor ve sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında artan temiz enerji teknolojilerinde kullanılan kritik mineral arzına katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
Bu kapsamda döngüsel ekonomi yaklaşımını elektronik ürün pazarına yerleştirerek, tüketim anlayışını dönüştürme hedefiyle çalışmalarını sürdüren EasyCep, elektronik ürünlerin ömrünü uzatarak bugüne kadar 400 binden fazla elektronik ürünü yeniledi.
Konuya ilişkin açıklamada bulunan EasyCep Kurucu Ortağı ve CEO’su Mehmet Akif Özdemir, “İklim krizinin ulaştığı aciliyet tüketim modellerinin dönüşmesine neden oluyor. Lineer bir tüketim modeli olan ‘üret-kullan-at’ın artık sürdürülemez olduğu çok daha iyi anlaşıldı. Atıkların azaltılarak, ürün yaşam döngüsünde yenilikle her tip ürünün kullanım süresini uzatmak mümkün. Biz dönüştürdüğümüz e-Atıklarla binlerce ton karbon salımının ve on milyarlarca litre su tasarrufu sağladık” dedi.
Yüzde 86 daha az su kullanılıyor
Yeni bir cep telefonu üretilirken yaklaşık 70 kg karbon salımı ortaya çıkıyor. Bunun yüzde 83’ü üretim aşamasında, yüzde ikisi lojistik süreçte ortaya çıkıyor. Yeni bir telefon yerine yenilenmiş bir cihaz alındığında ise yaklaşık 50 kg’lık bir karbon tasarrufu sağlanıyor.
Su kullanımında da tablo çarpıcı. Yeni bir telefon üretiminde 13 bin litreye yakın su kullanılırken, yenilenmiş telefon için ise yüzde 86 daha az su kullanılarak, 10 bin litre su tasarrufu sağlanıyor. Bu rakam, günde 3,2 litre su içen bir insanın 10 yıllık tüketimine eşit. Yenilenmiş elektronik ürünlerin 3 planda sürdürülebilirliği desteklediğine dikkat çeken EasyCep Kurucu Ortağı ve CEO’su Özdemir, “Öncelikle yenilenmiş bir akıllı telefon, muadili sıfır bir telefona göre yüzde 30’a kadar daha uygun fiyatlı.
Dolayısıyla, temel bir ihtiyaç olan iletişim ve internete ulaşımı çok daha geniş kitleler için erişilebilir kılıyoruz. Bir öğrenci, yenilenmiş bir dizüstü bilgisayar ile daha uygun fiyata derslerini takip edip, araştırmalarını yapabilir oluyor. Bu sayede nitelikli eğitime olan erişimi kolaylaştırıyor, eşitsizliklerin azaltılmasına ve toplumsal gelişime katkı sunuyoruz” diye konuştu.
Elektronik ürünler nasıl yenileniyor?
Elektronik ürünlerin nasıl yenilendiğini anlatan EasyCep Kurucu Ortağı ve CEO’su Mehmet Akif Özdemir, “Tüketicilerin kullanılmış cep telefonu, tablet, dizüstü bilgisayar ve akıllı saat gibi cihazlarını alıyoruz. Nasıl yapıyoruz bunu? EasyCep sitesine veya mobil uygulamasına girip, cihazın kondisyonuna dair birkaç basit soruyu yanıtlıyorsunuz. Biz de size anında bir teklif veriyoruz. Kabul ederseniz, kapınızdan kurye ile aynı gün cihazınızı teslim alıp size hızla ödeme yapıyoruz.
Tüm bunları EasyCep mağazasında yapmak da mümkün. Ardından aldığımız bu cihazları yenileme merkezimizde TSE sertifikalı olarak yeniliyoruz. Yenilenmiş elektronik ürünleri, hem web sitemizde hem de mağazalarımızda tüketicilerle buluşturuyoruz. 12 ay garanti, 14 gün ürün iade garantisi ve kredi kartına 12 ay taksit imkânı sunuyoruz” bilgisini verdi.
E-atık dönüşüm oranı %47 arttı
Yenilenmiş elektronik ürünler Türkiye’de giderek daha çok tercih ediliyor. Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş İnsanları Derneği (MOBİSAD) verilerine göre 2023 yılında Türkiye’de yenilenen elektronik cihaz sayısı bir önceki yıla göre yüzde 47 artarak 342 bin adede ulaştı.
E-atıklar teknolojik eğitim sınıfına dönüşüyor
TÜBİSAD Bilişim Sanayicileri Derneği ile bir iş birliklerine değinen EasyCep CEO’su M. Akif Özdemir, “Bu iş birliğinin ilk adımında, EasyCep çalışanları kullanmadığı ya da bozulmuş elektronik cihazlarını geri dönüştürülmesi için TÜBİSAD’ın koordinasyonunda yürütülen ‘E-Atıklar ile TEK Amaç’ projesine bağışladı. Pilot olarak İstanbul, Ankara ve İzmir’deki 20 mağazamıza elektronik cihazlar için geri dönüşüm kutuları kurduk. Geri dönüşümden elde edilen gelir, TÜBİSAD’ın Teknolojik Eğitim Sınıfı (TES) projesi kapsamında, Türkiye’de ihtiyaç sahibi bölgelerde ortak kullanımlı eğitim merkezleri kurularak teknolojik eğitime erişim imkânı sağlıyor” dedi.
Kaynak: https://www.dunya.com/surdurulebilir-dunya/uret-kullan-yenile-tekrar-kullan-devri-ile-50-kilo-karbon-tasarrufu-haberi-739839
