Türkiye’nin 2023 nüfus verileri TÜİK tarafından açıklandı. Verilerde yıllardır övündüğümüz, Avrupa ve Japonya gibi ülkelere karşı her daim avunduğumuz genç nüfusa ait veriler acı bir gerçek ortaya çıkardı. Emeklilerin giderek alım gücü ve oransal olarak düşen maaşları bir daha eski günlerine dönmeyebilir.
“Türkiye’nin genç nüfusu” hep övünülecek bir “güç” oldu. Yoksa bu gücü kaybediyor muyuz?
TÜİK’in açıkladığı 2023 yılı nüfus verileri bazı acı gerçekleri ortaya çıkardı. Bu gerçekler silsile halinde sayılabilirken, nüfustaki artış hızının düşmesi, bunun nedenleri, genç nüfusun azalması, buna bağlı olarak gelecekte de sosyal güvenlik sisteminin çökmesi, İstanbul’da tarihi azalışlar ve emeklilerin gelirlerindeki erimenin son yıllardaki grafiğinin daha kötüleşebileceği beklentisi gibi sayılabilir. Gelin, hepsini anlatalım.
“Türkiye nüfusuna sonra bakarız, sorun neymiş?” diyenler de buraya buyursun.
Öncelikle Türkiye, hep genç nüfusuyla övünen bir ülke oldu. Neden övünülür genç nüfusla? Ekonomik olarak genç nüfus, işgücüdür, emektir, taleptir, arzdır ve sistemi ayakta tutan neslin devamıdır. Son veriler ise soru işaretleri yarattı.
TÜİK’in “2022 İstatistiklerle Gençlik” verilerinde,
2023’ün verileri yeni açıklanırken, 2022’nin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına bakalım. 2022 yılı sonu itibarıyla Türkiye’nin 15-24 yaş grubundaki genç nüfusu, toplam nüfusun %15,2’sini oluşturdu. 50’ler sonrası 2000’lerin ortalarına kadar övündüğümüz genç nüfus azalıyordu. Nüfus projeksiyonlarına göre de toplam nüfus içindeki genç nüfus giderek düşecek ve 2080 yılında %11,1’e inecekti.
Çocuk nüfusunun oranlarına bakıldığında da TÜİK’in Dünya Nüfus Günü nedeniyle yayımladığı verilerde de dağılım hem dünya hem de Türkiye için önemli göstergeler içeriyordu.
Türkiye, çocuk nüfusunda dünya ortalamasının altında kalırken, gelişmiş ülkeler en düşük oranlarda kaldı. Bu ülkelerin, gelecekte sosyal güvenlik sistemlerini ayakta tutmak için çalışan nüfusa ihtiyacı olduğunu da çok iyi biliyoruz. Örneğin, Japonya gibi ülkelerde de sosyal güvenlik sistemi sinyal veriyor, Almanya da sürekli göçmen kabul ediyor: Söylememize gerek yok ama kalifiye ve genç göçmenler.
Aynı verinin içindeki genç, yani 15-24 yaş grubuna bakıldığında ise Türkiye ortalamayı yakalasa da çocuk tarafındaki verilerle azalışı teyit ediyor.
Türkiye, çocuk ve genç oranlarında AB ortalamalarına göre lider olsa da geriden gelen ülkelerle dünyanın demografik yapısında değişimi de öngörmemek olanaksız kalıyor.
Sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sisteminde ideal oranının 4 olması gerekiyor. 1 emekliye karşılık 4 aktif sigortalı çalışan olursa sistem sağlıklı sürüyor.
Türkiye’de çalışan sayısı TÜİK’e göre 31,2 milyon kişi olurken, SGK’ya göre sigortalı çalışan sayısı (çırak, stajyer hariç) 24,2 milyon kişi oluyor.
Emekli sayısı (EYT hariç) 13,1 kişi olduğundan, aktif/pasif yani emekli/sigortalı çalışan oranı yüzde 63 oluyor. 1,58 sigortalı çalışan 1 emekliye karşılık geliyor.
Burada da gelecekte neler olacağını anlatmak için ekonomi gazetecisi İbrahim Kahveci devreye giriyor.
Türkiye’de medeni durumda, evlenmeyenler sayı olarak azalırken, genç nüfustaki düşüş nedeniyle oransal olarak artıyor. Ekonomideki sıkıntılarla aile evinden çıkmakta dahi zorlanan gençler evlenmeyi uygun görmüyor ya da geciktiriyor. Boşananlar için ise artış çok hızlı oluyor. Yine ekonomik sıkıntıların toplumsal yansımaları görülebiliyor.
Bir yandan dileyen evlensin, dileyen boşansın ancak hem sosyal politikalarda “en az 3 çocuk” hem de aile kavramına yapılan vurgular ve konunun ana odağının ekonomik olarak “gençlik” ve haliyle de nüfus artışı olması gözüyle bakılınca durum, “alarm” veriyor.
Kahveci’nin yaşlanma vurgusu da sosyal güvenlik sistemini tehdit eden ana unsur oluyor: “Çok ama çok hızlı yaşlanıyoruz.”
Son olarak felaketin ayak sesleri olan grafik geliyor: “Emekli maaşları düşmeye devam edecek. Kesin bilgi.”
O zaman finale de emekli maaşlarıyla asgari ücret karşılaştırmasını koymak kaçınılmaz oluyor. 2001 yılında 1,5 asgari ücret eden en düşük emekli ücreti 2024 yılında 10 bin TL’ye çıksa da 0,59 asgari ücret etmekten kaçamadı. Bu da “çalışan primlerini” ve vergilerini artırarak emekli maaşlarını finanse etmenin başka bir yolu değil mi? Ne dersiniz?
Kaynak: https://onedio.com/haber/emekli-maaslari-giderek-azalacak-nufus-verileri-artis-hizindaki-dususle-ortaya-cikan-tehlike-1203188
