Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ‘Son Dönem Yiyecek Hizmetleri Sektörü Fiyatlama Gelişmeleri‘ başlıklı bir Ekonomi Notu yayımladı. Raporda Covid-19 pandemisi sonrası yiyecek hizmetleri sektöründe yaşanan fiyat artışlarını mercek altına aldı. Pandemi döneminde kısıtlamalar ve tüketici davranışlarındaki değişikliklerle zor günler geçiren sektör, toparlanma süreciyle birlikte önemli fiyat artışları yaşadı. Ancak, bu artışların sadece gıda, akaryakıt ve ücret gibi temel maliyet kalemleri ile açıklanamayacak kadar yüksek olduğu vurgulanıyor.
Pandemi sonrası dönemde, emek yoğun bir sektör olan yiyecek hizmetlerinin fiyat dinamiklerinde, asgari ücret ve gıda fiyatlarının yanı sıra temel giderlerin, özellikle gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışlarıyla paralellik göstermesi beklense de son dönemde sektördeki fiyat artışlarının, maliyet artışlarının çok ötesine geçtiği gözlemlendi.
Tavuk eti ağırlıklı ve fast-food yemeklerde fark artıyor
TCMB’nin raporu, sektör maliyetlerinin 2023 yılı sonrasında hızla arttığını ve fiyatların bu maliyet artışını fazlasıyla aştığını ortaya koydu. Özellikle kırmızı et ürünleri içeren kebap ve döner gibi yemeklerde, fiyat ve maliyet arasındaki fark daha sınırlı kalırken, tavuk eti ağırlıklı ve fast-food yemeklerde bu farkın giderek arttığı belirtiliyor.
Raporda, sektördeki fiyatlama davranışlarının her bir ürün grubu için farklılık gösterdiği, bazı ürünlerin maliyetleri ile fiyatları arasında daha belirgin bir farklılaşma yaşandığı vurgulanıyor. Bu gelişmeler, yiyecek hizmetleri sektöründeki fiyat artışlarının yalnızca maliyet baskılarından değil, aynı zamanda piyasa dinamiklerinden kaynaklandığını da ortaya koyuyor.
Ekonomistlerden yorumlar
Ekonomist Prof. Dr. Hakan Kara sosyal medya hesabından rapora ilişkin “Merkez Bankası’nın çalışması son yıllarda yemek hizmetlerinde kar marjının sıçradığına işaret ediyor. Yüksek enflasyon ortamında kar marjının açılmış olmasına şaşırmam ama zamanlaması ilginç. Fiyatlamalardaki bozulma enflasyonun patladığı 2022’de değil de 2023’te başlamış” değerlendirmesinde bulundu.
Finansal Piyasalar Yöneticisi İris Cibre ise X hesabından yaptığı açıklamasında “TCMB Yiyecek hizmetlerinin fiyat gelişmelerini incelemiş Lafın özü; yiyecek hizmeti verenler maliyetlerine oranla müşteriye son dönemde çok daha fazla fiyat yansıtıyor Özellikle maliyeti düşük tavuk ve fasfood lokantalar çok daha yüksek fiyat yansıtıyor Personel maliyeti ortalama 21% Boykota karşı çıkanlara cevap gibi…” ifadelerine yer verdi.
Kaynak: https://www.dunya.com/ekonomi/tcmb-ekonomi-notlarini-paylasti-yiyecek-hizmetlerinde-fiyat-artislari-maliyetlerin-cok-uzerinde-haberi-758405
