Beşar Esad, Suriye’de yıllardır süren Baaj rejiminin yıkılmasıyla Rusya’ya sığındı. Beşar Esad’ın cebinde milyon dolarla Rusya’ya sığındığı iddia edilirken geriye kalan ise Suriye’nin borçları oldu. Esad’ın geride bıraktığı borçların 100 milyar doları bulabileceği iddia edildi. Esad’ın borçlarının ise uluslararası hukukta ‘tiksindirici borç’ olarak yer alabileceği söyleniyor.
Peki geçtiğimiz yıllarda ülkemizde de gündeme gelen tiksindirici borç, kirli borç ne demek, ne anlama geliyor?
Geçtiğimiz yıllarda İYİ Parti lideri Meral Akşener’in kullanımıyla “tiksindirici borç” terimi merak konusu olmuştıu.
Meral Akşener, geçtiğimiz yıllarda partisinin grup toplantısında bir açıklama yapmış ve ‘Tiksindirici Borç’ terimini kullanarak akıllarda soru işaretleri bırakmıştı.
Akşener, konuşmasında ‘Uluslararası hukukta ‘tiksindirici borç’ diye bir kavram var. Bu kavram dış borç alan ve milleti için harcamak yerine kendi için kullanan liderler için kullanılır’ sözlerine yer vermişti.
Peki Tiksindirici, Kirli Borç Nedir?
Tiksindirici borç kavramı ilk olarak Alexander Nahum Sack tarafından 1927 tarihli bir incelemede resmi olarak kullanılmıştır.
Tiksindirici, kirli borç terimi, ‘despotik bir ülke liderinin devrildikten sonra ülkeye bıraktığı kişisel borçlar’ anlamına gelir.
Tiksindirici, kirli, gayrimeşru, iğrenç borç ne demek?
Bir ülkede diktatör veya despot lideri devrildikten sonra yerine gelen demokratik hükümet, bu bir önceki hükümetin bırakmış olduğu borçların ‘kanunsuz’ olduğunu iddia edebilir. Bu borçların, kendinden önceki hükümetin kişisel borçları olduğunu belirtebilir.
Tiksindirici, kirli borç devletin yararına değil, bir önceki liderin yolsuzlukla kendisi için kullandığı borçlar anlamına gelir. Devrik lider, mevcut ulusal ve uluslararası kanunlara uymamış, elde ettiği parayı milleti, vatanı için kullanmak yerine kendisi için kullanmış ve borçlarını da bir sonraki hükümete bırakmıştır.
Bu kişiden sonra gelen hükümet de bu borçları ödemek istemez.
Tiksindirici, Kirli Borç Nasıl Ödenir?
Uluslararası yasalar çerçevesinde bu borçlar, devletin borcu olarak kabul edilmez. Fakat, tiksindirici borçlanma yapan hükümetin temsilcisi, büyük oranda bireysel olarak zenginleşmiştir.
Alacaklılar da borç tahsilini söz konusu dönemin yöneticilerinden almak için çalışmalar başlatabilir. Bu durumda, borçlar kesinleştiği takdirde bir sonraki hükümet ‘devleti zarara uğratmak’ ile suçlanabilir.
Tiksindirici Borç Örnekleri
Tarihte tiksindirici borç örnekleri oldukça fazla.
Meksika, Küba, Kosta Rika, Irak, Ekvador ve Haiti gibi ülkeler, devrik hükümet liderlerinin bıraktığı kirli, tiksindirici borçları ödemedi.
Tiksindirici Borç ve Haiti Örneği
Haiti’de Jean-Claude Duvalier 19 yaşında babasından yönetimi devraldı.
Kendisini ölene kadar başkan ilan eden Duvalier’in ülkesini yüzde 78 oranında kişisel borca soktuğu ortaya çıktı.
Ülkeye yeni gelen yönetim ise bu borçları ödemeyerek uluslararası arenada ön plana çıktı.
Kaynak: https://onedio.com/haber/kanal-istanbul-tartismalari-ve-meral-aksener-in-aciklamasi-sonrasi-merak-edilen-tiksindirici-borc-nedir-990265
