Bal arıları, doğanın en çalışkan ve dikkat çekici canlılarından biri. Onların inanılmaz yetenekleri, bilim dünyasında yeni bir ilham kaynağı oldu. Peki, bu küçük mucizelerin bambaşka bir amaç için kullanılabileceğini biliyor muydunuz? Arıların sıradan bir yaşam döngüsünden çıkan bu yenilik, adeta bir devrim niteliğinde. Nasıl mı? Gelin birlikte keşfedelim.
Bal arılarının patlayıcı tespit ediciler haline gelmesi, oldukça ilginç bir eğitim süreci gerektiriyor. Her şey, arıların bir kovanından özel cihazlarla toplanmasıyla başlıyor.
Ardından arılar, laboratuvarda soğutularak sakinleştiriliyor ve küçük bir taşıma mekanizmasına yerleştiriliyor. Bu süreç, arıların yeni ortamlarına alışması için yaklaşık 30 dakika sürüyor.
Arılar daha sonra “proboscis extension reflex” adı verilen bir testten geçiyor. Şekerli suyla ödüllendirilen arılar, dillerini uzatma yeteneklerine göre değerlendirilerek eğitim aşamasına alınıyor.
Eğitim, arıların patlayıcı buharına maruz bırakılıp eş zamanlı olarak şeker suyu ile ödüllendirilmeleriyle devam ediyor. Sadece birkaç saat süren bu eğitim sürecinin ardından arılar, hassas dedektörler haline geliyor.
Eğitimlerini tamamlayan arılar, özel cihazlara yerleştiriliyor. Bu cihazlarda, arıların hareketleri ya kamera ile ya da kızılötesi LED’lerle izleniyor. Arı, dilini uzattığında cihaz bunu algılıyor ve arının bir patlayıcıyı tespit ettiğini belirtiyor.
Her bir dedektör cihazı, 36 arının aynı anda çalışabileceği şekilde tasarlanmış. Arılar, havadaki patlayıcı buharlarını algılayarak şüpheli bölgelerin tespitinde kullanılıyor.
Hatta bal arılarının, mayın tespiti için drone’larla birlikte çalıştırıldığı durumlar bile mevcut.
Bal arılarının bu şekilde kullanılması, bilimsel bir yenilik olsa da etik açıdan birçok tartışmayı beraberinde getiriyor. Hayvan hakları savunucuları, arıların bu süreçte zarar görme ya da stres altında kalma riskine dikkat çekiyor.
Bununla birlikte, askeri operasyonlarda hayvanların kullanılması her zaman etik ve lojistik bir tartışma konusu olmuştur.
Arıların doğaya geri salındığı ve yalnızca birkaç gün bu sistemde çalıştırıldığı belirtilse de bu uygulamanın doğada arıların davranışlarına nasıl bir etkisi olduğu belirsizliğini koruyor.
Kaynak: https://onedio.com/haber/bal-arilari-artik-dijital-sensor-patlayici-dedektoru-olarak-egitilmelerinin-arkasindaki-inanilmaz-bilim-1263067
